متاسفانه گاهی عسل را با مواد غذایی دیگر مقایسه میکنیم، در حالی که عسل نه تنها یک ماده مغذی و بسیار غنی است بلکه دارای خواص دارویی و شفا بخش بسیار ویژه ای نیز میباشد. برای همین است که در قرآن کریم بر اهمیت مصرف این عصاره شفا بخش بسیار توصیه شده است.
درباره جایگاه عسل در قرآن کریم نکات بسیاری وجود دارد که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت. زنبور عسل در قرآن کریم با کلمهی نحل دوبار و در آیات ۶۸ ، ۶۹ سوره نحل در جزء ۱۴ قرآنکریم ذکر شده و در این آیات به خلقت زنبور عسل اشاره شده و جایگاه عسل در قرآن ذکر شده است، همچنین نشانهای از آیات خداوند برای اهل فکر شمرده شده است. نامگذاری سوره به نحل (زنبور عسل) نیز احتمال زیاد بخاطر همین آیات است که درباره عسل در قرآن بیان شده است .
در ادامه، عسل در قرآن، به عنوان مایه شفای همه مردم بیان میشود. نکته جالب اینکه خدواند فقط دریک جای دیگر، چیزی را شفابخش معرفی کرده، که آن قرآنکریم است و این یعنی خداوند تعالی، قرآن و عسل را دو چیز شفابخش معرفی کردهاند. شاید بتوان گفت خدا هم شفابخش جسمی و هم شفابخش روحی را معرفی کرده است که مقایسه این دو آیه جای تامل بیشتری دارد.
درباره ارزش عسل در قرآن کریم دو آیه نازل شده است.
آیه ۶۸ سوره نحل:
بسم الله الرحمن الرحیم
وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ ﴿۶۸﴾
و خدایت به زنبور عسل وحی کرد که از کوهها و درختان و سقفهای رفیع، منزل گیر.(ترجمه استاد الهی قمشهای)
این آیه دو پیام برای ما دارد:
۱- تلاش و حرکت حیوانات و انتخاب مسکن آنها بر اساس غریزهاى است که خداوند در نهاد آنها قرار داده است. «اوحى ربّک الى النحل …
۲- بهترین نوع عسل، عسلِ زنبورهاى کوهستان است که از گل و گیاه کوهى استفاده مىکنند. »اتّخذى من الجبال … و من الشجر…»
آیه ۶۹ سوره نحل:
بسم الله الرحمن الرحیم
ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلًا یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاء لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَهً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿۶۹﴾
و سپس از انواع میوههای شیرین (و از حلاوت و شهد گلهای خوشبو) تغذیه کن و راه پروردگارت را به اطاعت بپوی، آن گاه از درون آن، شربت شیرینی به رنگهای مختلف بیرون آید که در آن شفای مردمان است. در این کار نیز آیتی (از قدرت خدا) برای متفکران پیداست.(ترجمه استاد الهی قمشهای)
چند پیام میتوان از آیه ۶۹ سوره نحل دریافت کرد (عسل در قرآن کریم):
۱- عسل ، عصاره انواع میوههاست. «کُلى من کل الثمرات».
۲- تنها انتخاب مسکن وغذاى حیوانات با هدایت الهى است، بلکه همه کارهاى آنها راهى است که خداوند پیش رویشان گذاشته است. «سُبل ربک»
۳- اعجاز خلقت: یک کارخانه عسلسازى در شکم حیوانى کوچک! «یخرج من بطونها» .
۴- عسل طبیعی به رنگهاى مختلفى است. «مختلفاً الوانه» (رنگهاى سفید، زرد، قرمز، که شاید این اختلاف رنگها بر اساس اختلاف رنگ گلها باشد).
۵- در گیاهان و گلها، خواص درمانى است که از طریق عسل، شفاى دردهاى ما مىشود. «فیه شفاء للناس» (ناگفته پیداست که عسل، شفاى همه دردها نیست، لذا بصورت نکره «شفاءٌ» آمده است)
همچنین در آیه ۱۵ سوره مبارکه محمد میفرماید:
بسم الله الرحمن الرحیم
(مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فِيهَا أَنْهَارٌ مِّن مَّاء غَيْرِ آسِنٍ وَأَنْهَارٌ مِن لَّبَنٍ لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهُ وَأَنْهَارٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّةٍ لِّلشَّارِبِينَ وَأَنْهَارٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفًّى وَلَهُمْ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَمَغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ كَمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوا مَاء حَمِيمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءهُمْ ).
«وصف بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده این است که در آن نهرهایی، است از آبهایی تغییر ناپذیر و نهرهایی از شیری که طعمش دگرگون نمی شود و نهرهایی از شراب که آشامندگان از آن لذت میبرند و نهرهایی از عسل مصفی و در آنجا هر گونه میوه که بخواهند هست و نیز آمرزش پروردگارشان آیا بهشتیان همانند کسانی هستند که در آتش جاودانهاند و آنان را از آبی جوشان میآشامانند چنان که رودههایشان تکهتکه میشود.؟»